Το ιστολόγιο αυτό έχει στόχο να αναδείξει κρυμμένες ή παρερμηνευμένες αλήθειες της Βίβλου, κάποιες από τις οποίες έρχονται σε αντίθεση με θεμελιώδη Χριστιανικά δόγματα και θρησκευτικές παραδόσεις. Προσωπικά πιστεύω στο Θεό αλλά δεν ακολουθώ καμία θρησκεία ή φιλοσοφία. Δεν είμαι οπαδός κανενός κι ούτε θέλω ν' αποκτήσω οπαδούς. Πρόθεσή μου είναι να δώσω ερεθίσματα στους ανθρώπους για να σκέπτονται κριτικά και να προσεγγίζουν μόνοι τους την αλήθεια χωρίς φόβο. Και η αλήθεια θα τους ελευθερώσει!

Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου 2010

Ιησούς, ο "υιός του ανθρώπου"

Κατά τη διάρκεια της τριετούς διακονίας του, ο Ιησούς συχνά αναφερόταν στον εαυτό του ως υιό του ανθρώπου, θέλοντας προφανώς να τονίσει ότι είχε γεννηθεί ως άνθρωπος. Ο τίτλος υιός του ανθρώπου χρησιμοποιείται συχνά στην Παλαιά Διαθήκη. Στο όραμα του Ιεζεκιήλ, ο προφήτης προσφωνείται ως υιός του ανθρώπου πολλές φορές. Για λόγους συντομίας θα παραθέσω μόνο μία περίπτωση:

«Και μετά τις επτά ημέρες, έγινε σε μένα λόγος του Κυρίου, λέγοντας:
Υιέ ανθρώπου, σε έκανα φύλακα επάνω στον οίκο Ισραήλ· άκουσε, λοιπόν, τον λόγο από το στόμα μου, και να τους νουθετήσεις από μένα.
Όταν λέω στον άνομο: Οπωσδήποτε θα θανατωθείς, κι εσύ δεν τον νουθετήσεις, και δεν μιλήσεις για να αποτρέψεις τον άνομο από τον άνομο δρόμο του, ώστε να σώσεις τη ζωή του, εκείνος μεν ο άνομος θα πεθάνει στην ανομία του· από το χέρι σου, όμως, θα ζητήσω το αίμα του.»
(Ιεζεκιήλ 3: 16-18)

Εκτός από την προσφώνηση "υιέ ανθρώπου" εντύπωση κάνει και η σκληρότητα των λόγων προς τον προφήτη, που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του ρόλου του: Αν ο προφήτης δεν μιλήσει για να νουθετήσει τον άνομο, ο μεν άνομος θα πεθάνει στις αμαρτίες του, το δε αίμα του θα ζητηθεί από τον προφήτη!

Παρεμπιπτόντως, τι να πούμε για την αποστάτισσα Εκκλησία, που προδίδοντας το προφητικό της κάλεσμα, αντί να προειδοποιεί και να ελέγχει την εξουσία για τις ανομίες της, έχει εναγκαλιστεί μαζί της σ’ ένα ταγκό πνευματικού θανάτου;

Υπάρχουν περιστατικά στην Καινή Διαθήκη που ο Ιησούς, ως γνήσιος υιός ανθρώπου, δείχνει τις αδυναμίες κοινού θνητού, όπως φαίνεται στα ακόλουθα περιστατικά:

«Και την τρίτη ημέρα έγινε γάμος στην Κανά της Γαλιλαίας· και εκεί ήταν η μητέρα του Ιησού. Προσκλήθηκε, μάλιστα, στον γάμο και ο Ιησούς και οι μαθητές του.
Και επειδή έλειψε το κρασί, η μητέρα του Ιησού λέει σ' αυτόν: Δεν έχουν κρασί. Ο Ιησούς λέει σ' αυτή: Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα σε μένα και σε σένα, γυναίκα; Δεν ήρθε ακόμα η ώρα μου. Η μητέρα του λέει στους υπηρέτες: Κάντε ό,τι σας λέει.
Και υπήρχαν εκεί έξι υδρίες πέτρινες, οι οποίες κείτονταν σύμφωνα με τη συνήθεια του καθαρισμού των Ιουδαίων, που η κάθε μία χωρούσε δύο ή τρία μέτρα.
Ο Ιησούς λέει σ' αυτούς: Γεμίστε τις υδρίες με νερό. Και τις γέμισαν μέχρι επάνω.
Και τους λέει: Αντλήστε τώρα και φέρτε στον αρχιτρίκλινο. Και έφεραν.
Και καθώς ο αρχιτρίκλινος γεύτηκε το νερό, που είχε μεταβληθεί σε κρασί, και δεν ήξερε από πού είναι, (οι υπηρέτες, όμως, που είχαν αντλήσει το νερό, ήξεραν), ο αρχιτρίκλινος φωνάζει τον νυμφίο, και του λέει: Κάθε άνθρωπος βάζει πρώτα το καλό κρασί, και αφού πιουν πολύ, τότε το κατώτερο· εσύ φύλαξες το καλό κρασί μέχρι τώρα.
Αυτή την αρχή των θαυμάτων έκανε ο Ιησούς στην Κανά της Γαλιλαίας, και φανέρωσε τη δόξα του, και πίστεψαν σ' αυτόν οι μαθητές του.
Ύστερα απ' αυτό, κατέβηκε στην Καπερναούμ, αυτός και η μητέρα του, και οι αδελφοί του, και οι μαθητές του· και έμειναν εκεί όχι πολλές ημέρες.»
(Κατά Ιωάννη 2: 1-12)
Η ιστορία αυτή γεννά πολλά ερωτηματικά. Κατ’ αρχήν προκαλεί εντύπωση που η μητέρα του Ιησού, η Μαρία, που μέχρι χτες έτρεχε πίσω του με τ’ αδέλφια του για να τον συμμαζέψουν επειδή νόμιζαν ότι ήταν εκτός εαυτού, θα του πρότεινε ν’ αναλάβει την ευθύνη εξεύρεσης κρασιού σ’ έναν ξένο γάμο. Στην μόνη περίπτωση που αυτό θα μπορούσε να δικαιολογηθεί είναι αν ο γάμος ήταν του ίδιου του Ιησού.

Δεύτερον, όταν ο Ιησούς απαντά πως δεν ήρθε ακόμη η ώρα του, κι ότι δεν υπάρχει τίποτα κοινό μεταξύ του ίδιου και της μητέρας του, πώς στη συνέχεια υποχωρεί και κάνει το θέλημά της, δείχνοντας ότι ήρθε η ώρα του για να κάνει θαύματα; Η εξιστόρηση μυρίζει νοθεία της Γραφής, και πάντως παρουσιάζει τον Ιησού να λέει και να ξελέει, να μη γνωρίζει αν ήρθε η ώρα του, να είναι ανυπάκουος προς την μητέρα του και κατόπιν να την υπακούει – αδυναμίες που ένας κοινός θνητός, και μάλιστα αντιδραστικός ανήλικος, θα δικαιολογούνταν να έχει και σε καμία περίπτωση ένας ενσαρκωμένος θεός.

Σε μια άλλη περίπτωση ο Ιησούς δείχνει σοβινιστικές τάσεις, συνηθισμένες μεταξύ των Ιουδαίων που πίστευαν πως ήταν ο εκλεκτός λαός, τέκνα Θεού. Ούτε λίγο ούτε πολύ αποκάλεσε τους εθνικούς ‘κυνάρια’:

«Και ο Ιησούς, βγαίνοντας έξω από εκεί, αναχώρησε προς τα μέρη της Τύρου και της Σιδώνας.
Και ξάφνου, μια γυναίκα Χαναναία, που βγήκε από εκείνα τα όρια του τόπου, κραύγασε σ' αυτόν, λέγοντας: Ελέησέ με, Κύριε, υιέ του Δαβίδ· η θυγατέρα μου δαιμονίζεται σκληρά. (…)
Και εκείνος αποκρινόμενος είπε: Δεν στάλθηκα παρά μονάχα στα χαμένα πρόβατα του οίκου Ισραήλ.
Και εκείνη, καθώς ήρθε, τον προσκυνούσε, λέγοντας: Κύριε, βοήθα με. Και αποκρινόμενος είπε: Δεν είναι καλό να πάρει κάποιος το ψωμί των τέκνων και να το ρίξει στα κυνάρια.»
(Κατά Ματθαίον 15: 21-26)

Χαρακτηριστικό των ανθρώπινων αδυναμιών του Ιησού είναι και το περιστατικό όπου ο Ιησούς καταράστηκε μια… συκιά διότι δεν είχε σύκα εκτός εποχής! Όσο κι αν προσπαθούν να δικαιολογήσουν αυτή τη συμπεριφορά οι Χριστιανοί, είναι προφανές ότι εκείνη τη στιγμή ο Ιησούς δεν μιλούσε με Πνεύμα Άγιο.

«Και όταν το πρωί επέστρεφε στην πόλη, πείνασε.
Και βλέποντας μια συκιά επάνω στον δρόμο, ήρθε κοντά της, και δεν βρήκε τίποτε επάνω της, παρά μονάχα φύλλα. Και της λέει: Να μη γίνει πλέον καρπός από σένα στον αιώνα. Κι αμέσως η συκιά ξεράθηκε.»
(Κατά Ματθαίο 21: 18-19)
Η καημένη η συκιά! Τόση ήταν η αρνητική ενέργεια που εκτοξεύτηκε πάνω της από την κατάρα του Ιησού ώστε ξεράθηκε πάραυτα. Το αμάρτημά της ήταν ότι ακολουθούσε τους νόμους της φύσης και δεν παρήγαγε σύκα εκτός εποχής!
Όσο για τον τρόπο που αντιμετώπιζε τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους της εποχής του, ο Ιησούς δεν διαφέρει από οποιονδήποτε προφήτη πριν απ' αυτόν. Δεν μασούσε τα λόγια του και δεν έκρυβε ην οργή του:

«Ουαί εις εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές· επειδή, μοιάζετε με ασβεστωμένους τάφους, που απέξω μεν φαίνονται ωραίοι, από μέσα όμως είναι γεμάτοι από νεκρά κόκαλα, και από κάθε ακαθαρσία.
Έτσι κι εσείς: Απέξω μεν φαίνεστε στους ανθρώπους δίκαιοι, από μέσα όμως είστε γεμάτοι από υποκρισία και ανομία. (…)
Φίδια, γεννήματα από οχιές, πώς θα ξεφύγετε από την καταδίκη της κόλασης;»
(Κατά Ματθαίον 23: 27-28, 33)
Ας μην ξεχνάμε ότι αυτός ο ίδιος ο Ιησούς δίδαξε να μην οργιζόμαστε εναντίον του αδελφού μας και προειδοποίησε: «Όποιος πει "μωρέ", θα είναι ένοχος στη γέεννα του πυρός.» (Κατά Ματθαίον 5: 22)

Υπάρχει και μια περίπτωση που ο Ιησούς δέχτηκε μεγάλες τιμές από μια μετανοημένη γυναίκα. Παραπονέθηκε μάλιστα στο Σίμωνα τον Φαρισαίο επειδή εκείνος δεν τον είχε τιμήσει ανάλογα:

«Και ένας από τους Φαρισαίους τον παρακαλούσε να φάει μαζί του· και μπαίνοντας μέσα στο σπίτι του Φαρισαίου, κάθισε στο τραπέζι.
Και ξάφνου, μια γυναίκα στην πόλη, που ήταν αμαρτωλή, μαθαίνοντας ότι κάθεται στο τραπέζι στο σπίτι του Φαρισαίου, έφερε ένα αλάβαστρο με μύρο· και αφού στάθηκε πίσω, κοντά στα πόδια του, κλαίγοντας, άρχισε να βρέχει τα πόδια του με τα δάκρυα, και τα σκούπιζε με τις τρίχες της κεφαλής της, και καταφιλούσε τα πόδια του, και τα άλειφε με το μύρο. (…)
Και αφού στράφηκε στη γυναίκα, είπε στον Σίμωνα: Βλέπεις αυτή εδώ τη γυναίκα; Μπήκα μέσα στο σπίτι σου, νερό για τα πόδια μου δεν έδωσες· αυτή, όμως, με τα δάκρυά της έβρεξε τα πόδια μου, και με τις τρίχες της κεφαλής της τα σκούπισε.
Φίλημα δεν μου έδωσες· αυτή, όμως, από τη στιγμή που μπήκα μέσα, δεν σταμάτησε να καταφιλάει τα πόδια μου.
Με λάδι δεν άλειψες το κεφάλι μου· αυτή, όμως, άλειψε τα πόδια μου με μύρο.
Γι' αυτό, σου λέω, συγχωρημένες είναι οι πολλές αμαρτίες της· επειδή, αγάπησε πολύ· σε όποιον, όμως, λίγο συγχωρείται, λίγο αγαπάει.»
(Κατά Λουκά 7: 36-47)
Ας σκεφτεί ο αναγνώστης πώς θα ένιωθε αν σε παρόμοια περίπτωση κάποια μετανοημένη αμαρτωλή δεν σταματούσε να του φιλάει τα πόδια βρέχοντάς τα με τα δάκρυά της και σκουπίζοντάς τα με τα μαλλιά της. Πώς θα ένιωθε να του αλείφει τα πόδια με μύρο; Μήπως θα την σήκωνε όρθια και θα της έλεγε ότι όλα αυτά ήταν δουλοπρεπή και περιττά, συμβουλεύοντάς την πώς να μην ξαναπέσει σε αμάρτημα κατά του εαυτού της και πώς να αποκαταστήσει τις οφειλές προς τρίτους λόγω των σφαλμάτων της; Βεβαίως δεν ήμασταν παρόντες για να γνωρίζουμε τι ακριβώς συνέβη και αν αυτά που διαβάζουμε απεικονίζουν τα πραγματικά γεγονότα. Ούτε μπορούμε να ξέρουμε τα ήθη και τα έθιμα της εποχής εκείνης.
Εκτός κι αν έχουμε να κάνουμε με ανακρίβειες και νοθεία των Ευαγγελίων, η πράξη αυτή λατρείας της Μαρίας προς τον Ιησού επαναλήφθηκε και αργότερα, όπως διαβάζουμε στα επόμενα εδάφια:

«Ήταν δε κάποιος ασθενής, ο Λάζαρος, από τη Βηθανία, από την κωμόπολη της Μαρίας και της Μάρθας της αδελφής της.
Και η Μαρία ήταν εκείνη που άλειψε τον Κύριο με μύρο και σκούπισε τα πόδια του με τις τρίχες της, της οποίας ο αδελφός της, ο Λάζαρος, ασθενούσε. (…)
Ο Ιησούς, λοιπόν, έξι ημέρες πριν από το Πάσχα, ήρθε στη Βηθανία, όπου ήταν ο Λάζαρος, που είχε πεθάνει, τον οποίο ανέστησε από τους νεκρούς. Και του έκαναν εκεί δείπνο, και η Μάρθα υπηρετούσε· ο δε Λάζαρος ήταν ένας από τους συγκαθήμενους μαζί του.
Τότε, η Μαρία, αφού πήρε μία λίτρα από πολύτιμη καθαρή νάρδο, άλειψε τα πόδια του Ιησού, και με τις τρίχες της σκούπισε τα πόδια του· και το σπίτι γέμισε από την ευωδιά του μύρου.»
(Κατά Ιωάννη 11: 1-2, 12: 1-3)

Στο επόμενο εδάφιο διαπιστώνουμε ότι Ιησούς είχε ανθρώπινες αδυναμίες, δηλαδή συμπαθούσε ένα μαθητή περισσότερο από τους άλλους:
«Και ο Πέτρος, καθώς στράφηκε προς τα πίσω, βλέπει να ακολουθεί ο μαθητής, τον οποίο αγαπούσε ο Ιησούς, που κατά το δείπνο είχε γείρει επάνω στο στήθος του, και είχε πει: Κύριε, ποιος είναι αυτός που σε παραδίνει;
Βλέποντας ο Πέτρος τούτον, λέει στον Ιησού: Κύριε, και αυτός τι;
Ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Αν θέλω αυτόν να μένει μέχρις ότου έρθω, τι ως προς εσένα; Εσύ, ακολούθα με.»
(Κατά Ιωάννη 21: 20-22)
Υπάρχει και ένα περιστατικό που σκανδαλίζει πολλούς και παραπέμπει σε Ιησού επαναστάτη. Είναι ανακρίβεια; Είναι κάτι που ξέφυγε από εκείνους που ήθελαν να κρύψουν πιθανή επαναστατική δραστηριότητα του Ιησού; Μόνο ο Θεός γνωρίζει.

«Τους είπε, λοιπόν: Τώρα, όμως, όποιος έχει βαλάντιο, ας το πάρει μαζί του· παρόμοια και ταγάρι· και όποιος δεν έχει, ας πουλήσει το ιμάτιό του, και ας αγοράσει μάχαιρα. (…)
Και εκείνοι είπαν: Κύριε, δες, δύο μάχαιρες εδώ. Και εκείνος τους είπε: Είναι αρκετό.»
(Κατά Λουκά 22: 36, 38)
Ας πάμε τέλος στις δραματικές ώρες του Ιησού πάνω στο σταυρό του μαρτυρίου. Εντύπωση προκαλεί η εντελώς ανθρώπινη έκφραση παραπόνου προς το Θεό με το ερώτημα γιατί τον εγκατέλειψε. Δεν γνώριζε άραγε ο Ιησούς ότι δια του σταυρικού θανάτου του εκπλήρωνε ακριβώς την αποστολή για την οποία είχε ενσαρκωθεί, δηλαδή τη δια του αίματός του λύτρωση του ανθρώπινου γένους από το προπατορικό αμάρτημα;

«Και από την έκτη ώρα έγινε σκοτάδι επάνω σε ολόκληρη τη γη μέχρι την ένατη ώρα.
Και γύρω στην ένατη ώρα, ο Ιησούς αναβόησε με δυνατή φωνή, λέγοντας: "Ηλί, Ηλί, λαμά σαβαχθανί;", δηλαδή, "Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;". Και μερικοί από εκείνους που έστεκαν εκεί, όταν το άκουσαν, έλεγαν ότι: Αυτός φωνάζει τον Ηλία.
Κι αμέσως, ένας απ' αυτούς έτρεξε, και παίρνοντας ένα σφουγγάρι, και γεμίζοντάς το με ξίδι, και βάζοντάς το σε ένα καλάμι, τον πότιζε.
Ενώ οι υπόλοιποι έλεγαν: Άφησε, να δούμε αν θάρθει ο Ηλίας για να τον σώσει.
Και ο Ιησούς, αφού έκραξε ξανά με δυνατή φωνή, άφησε το πνεύμα.
» (Κατά Ματθαίο 27: 45-50)
Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, θα ήθελα να τονίσω ότι η πρόθεσή μου δεν είναι να σκανδαλίσω τους πιστούς ή να προσβάλω το όνομα του Ιησού, του οποίου τη διδασκαλία κι εγώ θαυμάζω και προσπαθώ να ακολουθώ. Ο μοναδικός μου στόχος είναι να υπηρετήσω την αλήθεια. Πιστεύω ότι η ανθρωπότητα είναι εγκλωβισμένη σ’ έναν πνευματικό πόλεμο, σε μια διαρκή μάχη της αλήθειας με το ψέμα, του φωτός με το σκότος. Αυτός ο πόλεμος λαμβάνει χώρα πρωτίστως στο πνευματικό πεδίο και αντανακλάται στη γη μεταξύ των διαφόρων ανταγωνιζόμενων λαών, θρησκειών και φιλοσοφιών. Στους Μουσουλμάνους και στους Εβραίους, π.χ., η πίστη των Χριστιανών σ’ ένα τρικέφαλο Θεό αποτελεί σκάνδαλο και εύφλεκτο υλικό που μπορεί να εκραγεί ανά πάσα στιγμή με την κατάλληλη προπαγάνδα των πολεμοκάπηλων.

Ο πνευματικός πόλεμος δεν πρόκειται να σταματήσει μέχρις ότου αποκαλυφθεί η αλήθεια. Ανεξάρτητα από τις ειλικρινείς ή προσχηματικές προσπάθειες του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και άλλων θρησκευτικών και ειρηνιστικών οργανώσεων για την εδραίωση της ειρήνης, αν δεν επικρατήσει η αλήθεια ο στόχος της αρμονικής συμβίωσης των λαών δε μπορεί να επιτευχθεί. Ο θρησκευτικός φανατισμός και η μισαλλοδοξία που βασίζονται στην πλάνη είναι η “τροφή για τα κανόνια”, το έμψυχο καύσιμο των πολέμων, των οποίων βεβαίως η βασική αιτία είναι η οικονομική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών των αδυνάτων από τους ισχυρούς και η κυριαρχία των λαών από τις υπερδυνάμεις.

Η γνώση της αλήθειας μπορεί να οδηγήσει στην αλληλοκατανόηση των λαών και στην ειρηνική συμβίωση μεταξύ τους, αφού θα αρνούνται να παρασύρονται και να φανατίζονται εναντίον αλλήλων. Τα ψέματα, έστω και αλληλοκαλυπτόμενα για εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων, δε μπορούν ν’ αποτελέσουν θεμέλιο για την ειρηνική συνύπαρξη λαών και κοινωνίας. Η αλήθεια δε μπορεί να συνυπάρξει ειρηνικά με το ψέμα.

Γι’ αυτό ο Ιησούς είπε: «Μη νομίσετε ότι ήρθα να βάλω ειρήνη επάνω στη γη· δεν ήρθα να βάλω ειρήνη, αλλά μάχαιρα. Επειδή ήρθα να διαχωρίσω άνθρωπο ενάντια στον πατέρα του, και θυγατέρα ενάντια στη μητέρα της, και νύφη ενάντια στην πεθερά της.
Και εχθροί του ανθρώπου θα είναι οι άνθρωποι του σπιτιού του.»
(Κατά Ματθαίον 10: 34-36)
Εδώ ο Ιησούς εννοεί ότι όποιος ακολουθήσει τη διδασκαλία του, δηλαδή το στενό πνευματικό μονοπάτι, θα έχει αναπόφευκτα αντιδράσεις από τους οικείους του και όχι μόνο. Δυστυχώς τα λόγια του Ιησού παρερμηνεύθηκαν, ενώ το εσωτερικό νόημα της διδασκαλίας του που είναι πανανθρώπινο, και ως εκ τούτου ειρηνικό, ουδέποτε αποκωδικοποιήθηκε για τις μάζες των οπαδών του. Έτσι, όλοι οι πόλεμοι στη διάρκεια της ιστορίας που έγιναν στο όνομα του Χριστού δεν είχαν τίποτα να κάνουν με την διάδοση της αλήθειας. Βασίστηκαν πάνω στην πλάνη γύρω από το όνομά του, τη φύση του και την αποστολή του.

Τέλος θέλω να παραθέσω μία δήλωση, που υποτίθεται έγινε από τον Ιησού, που τρομοκρατεί οποιοδήποτε χριστιανό θα διανοηθεί να σπάσει τις αλυσίδες της πλάνης και ν’ αγκαλιάσει την αλήθεια: «Ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Εγώ είμαι ο δρόμος, και η αλήθεια, και η ζωή· κανένας δεν έρχεται στον Πατέρα, παρά μόνον διαμέσου εμού.» (Κατά Ιωάννη 14: 6)
Κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν υπάρχει πιο αυθαίρετη, εγωιστική και τρομοκρατική δήλωση από αυτή. Προσωπικά θέλω να πιστεύω ότι ο Ιησούς ποτέ δεν είπε κάτι τέτοιο. Ο Δημιουργός έχει φροντίσει ώστε κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο να είναι εφοδιασμένος με τη θεϊκή σπίθα μέσα του, το πνεύμα ή Ανώτερο Εαυτό, ή “εσωτερικό άνθρωπο” κατά τον Απ. Παύλο, με το οποίο, ανεξαρτήτως θρησκείας και θεολογικών ή φιλοσοφικών γνώσεων, μπορεί να προσεγγίσει τον Πατέρα. Η μόνη προϋπόθεση είναι να έχει καθαρή καρδιά και αγάπη για το Θεό και τα πλάσματά του. Αλλιώς ο Δημιουργός θα ήταν άδικος να έχει αποκλείσει το δρόμο της πνευματικής ένωσης μαζί Του στα τρισεκατομμύρια των ανθρώπων ανά τους αιώνες που ποτέ δεν άκουσαν για το Χριστό.