Η Βίβλος υποστηρίζει ότι ο Θεός αναμιγνύεται στις υποθέσεις των ανθρώπων μέσω των εκπροσώπων του, των προφητών. Αυτοί είναι που ομιλούν για λογαριασμό του Παντοδύναμου και αποστέλλουν την ευλογία του ή την κρίση πάνω σε άτομα, σε έθνη και σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ιδού μια σχετική αναφορά: «Ναι, αυτοί σκλήρυναν τις καρδιές τους, ώστε να μη ακούσουν τον νόμο και τα λόγια, που ο Κύριος των δυνάμεων έστειλε με το δικό του πνεύμα, διαμέσου των προηγούμενων προφητών. Γι’ αυτό, μεγάλη οργή ήρθε από τον Κύριο των δυνάμεων.» (Ζαχαρίας 7:12)
Σύμφωνα με το Ζαχαρία, το πνεύμα της οργής απελευθερώθηκε εναντίον του Ιούδα και του Ισραήλ, διότι είχαν απορρίψει το λόγο του Κυρίου που απεστάλη σ’ αυτούς από προηγούμενους προφήτες. Σαν αποτέλεσμα, η γη τους έγινε έρημη, ενώ εκείνοι σκορπίστηκαν ανάμεσα στα έθνη.
Οι μεγαλύτεροι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης συχνά έκριναν τη Σιών στο όνομα του Θεού. Ιδού ένα σχετικό εδάφιο: «Όταν ο Κύριος θα ξεπλύνει την ακαθαρσία των θυγατέρων της Σιών, και θα καθαρίσει το αίμα της Ιερουσαλήμ από μέσα της, με πνεύμα κρίσης, και με πνεύμα καύσης.» (Ησαΐας 4:4) Τι θα γίνει μετά την τιμωρία; Το βλέπουμε σε προηγούμενο εδάφιο: «Κατά την ημέρα εκείνη, ο κλάδος του Κυρίου θα είναι ωραίος και ένδοξος, και ο καρπός της γης εξαίρετος και ευφρόσυνος σ' εκείνους που θα έχουν διασωθεί από τον Ισραήλ.» (Ησαΐας 4: 2)
Ο Ησαΐας, όπως και όλοι οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, πίστευε ότι η αμαρτία πρέπει να ξεπλυθεί με πνεύμα κρίσης και πνεύμα καύσης. Ο μισθός της αμαρτίας είναι πόνος και βάσανα που οδηγούν στο θάνατο. Όμως η κρίση μπορεί να έλθει μέσα από το λόγο ενός προφήτη πολύ ενωρίτερα και πολύ πιο σκληρά από την φυσική διαδικασία της τιμωρίας που έρχεται με τη λειτουργία του νόμου της ανταπόδοσης.
Προσωπικά πιστεύω ότι η κατάρα εν ονόματι του Θεού, εκτός που είναι ένα φοβερό αμάρτημα που γυρνάει μπούμερανγκ, δεν είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να στρέφει ένα άτομο ή ένα έθνος πίσω στον ίσιο δρόμο.
Στην περίπτωση του Ισραήλ, τα πνεύματα της κρίσης, τα οποία οι προφήτες του εξαπέλυσαν εναντίον των Ισραηλιτών, απέτυχαν να φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, δηλαδή να τους κάνουν ένα έθνος άγιο. Προφανώς, αυτή η μέθοδος, όντας μια ευθεία παραβίαση του κυρίαρχου νόμου της αγάπης, δεν αποδίδει.
Δυστυχώς, πολλοί “Χριστιανοί” ζηλωτές έχουν κληρονομήσει το πνεύμα της κρίσης από την Παλαιά Διαθήκη και είναι πολύ επικίνδυνα άτομα να βρίσκεται κανείς κοντά τους. Χρησιμοποιούν με μεγάλη ευκολία το όνομα του Κυρίου για να προφέρουν κρίσεις πάνω σε άλλους λέγοντας, π.χ., "O Θεός να τιμωρήσει τον τάδε ή τη δείνα", κλπ., νομίζοντας ότι έτσι προσφέρουν υπηρεσία στο Θεό. Και όταν κάτι άσχημο συμβαίνει στο θύμα τους, τρίβουν τα χέρια τους με ικανοποίηση, λέγοντας, "Βλέπεις, ο Θεός τον τιμώρησε, έτσι ακριβώς όπως το είχα πει!" Όμως δεν ήταν ο Θεός που τιμώρησε τον αμαρτωλό αλλά αυτοί οι ίδιοι με τα απερίτμητα χείλη τους. Άλλωστε, κανένας δεν έχει εξουσιοδοτηθεί να παίζει το ρόλο τιμωρού. Ευλογείτε και μην καταράστε είπε ο Χριστός.
Όμως, και το πνεύμα της χάριτος μπορεί επίσης να απελευθερωθεί με τη μεσολάβηση του προφήτη. Να τι λέει ο προφήτης Ζαχαρίας: «Και επάνω στον οίκο του Δαβίδ, και επάνω στους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, θα ξεχύσω πνεύμα χάρης και ικεσιών.» (Ζαχ.12:10α) Το πνεύμα της χάρης βοηθάει τους ανθρώπους να μετανοήσουν από τις αμαρτίες τους και να στραφούν προς στο Θεό. Είμαι βέβαιη πως αυτό περιμένει ο Κύριος να κάνουν οι προφήτες και όλοι οι πιστοί, αφού ο Θεός δεν θέλει κανένας να βασανίζεται από τις συνέπειες της αμαρτίας. Το επόμενο εδάφιο το επιβεβαιώνει: «Επειδή εγώ δεν θέλω τον θάνατο αυτού που πεθαίνει, λέει ο Κύριος ο Θεός• γι’ αυτό, επιστρέψτε, και ζήστε.» (Ιεζεκιήλ 18:32)
Παρόλα αυτά, μερικοί προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν πάντα έτοιμοι να συγχωρήσουν ακόμα και άτομα που μετανοούσαν. Ιδού μια τέτοια περίπτωση: «Και ο Σαούλ είπε στον Σαμουήλ: Αμάρτησα, για τον λόγο ότι παρέβηκα το πρόσταγμα του Κυρίου και τους λόγους σου, επειδή φοβήθηκα τον λαό και υπάκουσα στη φωνή τους. Τώρα, λοιπόν, παρακαλώ συγχώρεσε το αμάρτημά μου, και επίστρεψε μαζί μου για να προσκυνήσω τον Κύριο.
Και ο Σαμουήλ είπε: Δεν θα επιστρέψω μαζί σου• επειδή, απέρριψες τον λόγο του Κυρίου, και ο Κύριος σε απέρριψε από το να είσαι βασιλιάς επάνω στον Ισραήλ. (…) Και ο Σαμουήλ δεν είδε πλέον τον Σαούλ μέχρι την ημέρα του θανάτου του• (…) Και το Πνεύμα του Κυρίου αποσύρθηκε από τον Σαούλ, και ένα πονηρό πνεύμα από τον Κύριο τον τάραζε.» (Α´ Σαμουήλ 15: 24-26, 35α, 16:14)
Υπάρχουν περισσότερες περιπτώσεις καταγεγραμμένες στη Βίβλο όπου ο εκπρόσωπος του Θεού, ο προφήτης, επιλέγει να μη συγχωρήσει το άτομο ακόμη κι αν έχει μετανοήσει για τις αμαρτίες του. Όπως είδαμε στην ανωτέρω περίπτωση, ο Σαμουήλ δεν συγχώρησε τον βασιλιά Σαούλ και τον απέρριψε από του να είναι βασιλιάς του Ισραήλ. Προσωπικά πιστεύω ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, δηλαδή καλύτερα για τον Σαούλ, εάν είχε στραφεί απ’ ευθείας στο Θεό μετανοώντας και ζητώντας συγχώρηση. Όμως το Ισραήλ και οι βασιλείς του θεωρούσαν τους προφήτες ως τους μόνους μεσολαβητές προς το Θεό. Συνεπώς, είχαν ολοκληρωτικά υποτάξει τους εαυτούς των στην εξουσία τους, αποδεχόμενοι ότι ο Θεός μπορούσε να δράσει μόνο σύμφωνα με τα λόγια του προφήτη.
Ιδού μία άλλη περίπτωση: «Και ο Αβιμέλεχ βασίλευσε επάνω στον Ισραήλ τρία χρόνια. Και ο Θεός έστειλε ένα πονηρό πνεύμα ανάμεσα στον Αβιμέλεχ και τους άνδρες της Συχέμ. Και οι άνδρες της Συχέμ στασίασαν ενάντια στον Αβιμέλεχ, για νa 'ρθει η αδικία των 70 υιών του Ιεροβάαλ, και νa ’ρθει το αίμα τους επάνω στον Αβιμέλεχ, τον αδελφό τους, που τους θανάτωσε, κι επάνω στους άνδρες της Συχέμ, που ενίσχυσαν τα χέρια του, για να θανατώσει τους αδελφούς του.» (Κριτές 9: 22-24)
Εδώ έχουμε αναφορά σε ένα κακό πνεύμα, που υποτίθεται το έστειλε ο Θεός, να υποκινεί διαμάχη μεταξύ του Αβιμέλεχ και των ανδρών της Συχέμ, έτσι ώστε και τα δύο μέρη να τιμωρηθούν για το αίμα των εβδομήντα υιών του Ιεροβάαλ (δηλαδή του Γεδεών). Σ’ αυτή την περίπτωση ο Ιωθάμ, ο νεώτερος υιός του Γεδεών, ο οποίος μόνος είχε διασωθεί από την καταστροφή της οικογενείας του, είχε δράσει ως προφήτης. Είχε πει, «Αν, λοιπόν, ενεργήσετε σήμερα με αλήθεια και ακεραιότητα, απέναντι στον Ιεροβάαλ και στην οικογένειά του, να χαίρεστε στον Αβιμέλεχ, κι αυτός ας χαίρεται σε σας! Διαφορετικά, να βγει φωτιά από τον Αβιμέλεχ, και να καταφάει τους άνδρες της Συχέμ και την οικογένεια του Μιλλώ. Και φωτιά να βγει από τους άνδρες της Συχέμ και από την οικογένεια του Μιλλώ και να καταφάει τον Αβιμέλεχ!» (Κριτές 9: 19-20) Και αυτό ακριβώς συνέβη, όταν ο Αβιμέλεχ είχε βασιλέψει τρία χρόνια πάνω στον Ισραήλ.
Αναμιγνύεται άραγε ο Θεός προσωπικά στην εκπλήρωση αυτής και άλλων κατάρων που προφέρονται από ανθρώπους; Κατά την ταπεινή μου άποψη, όχι, αφού έτσι κι αλλιώς είναι απρόσωπος. Μόνο οι κυρίαρχοι νόμοι του ενεργοποιούνται αυτόματα με το λόγο του προφήτη. Θα χρειαζόταν, τότε, ο λόγος ενός μεγαλύτερου προφήτη για να ακυρώσει την εκδήλωση μιας προηγούμενης κατάρας ή κρίσης.
Μια άλλη ερώτηση στην οποία πρέπει ν' απαντήσουμε είναι αυτή: Ήταν εκείνο το κακό πνεύμα μια προϋπάρχουσα πνευματική οντότητα στο Σύμπαν, ή ήταν απλά η αρνητική ενέργεια που απελευθερώθηκε από την ψυχή του θυμωμένου προφήτη; Εάν ισχύει το δεύτερο, ίσως η αρνητική ενέργεια του προφήτη, ή οποιουδήποτε ανθρώπου, δημιουργεί ένα κακό πνεύμα, ενώ η θετική πνευματική ενέργεια δημιουργεί ένα καλό πνεύμα.
Θα επεκταθώ περισσότερο στο θέμα αυτό στην ανάρτηση περί Προφητείας. Στη συνέχεια θα παραθέσω αρκετό κομμάτι από την ιστορία του Άχαβ, βασιλιά του Ισραήλ, ο οποίος, σύμφωνα με τη Γραφή (Α´ Βασιλέων 21: 20), είχε ξεπουλήσει τον εαυτό του στο να κάνει ό,τι ήταν κακό στα μάτια του Κυρίου.
«Και πέρασαν τρία χρόνια χωρίς πόλεμο ανάμεσα στη Συρία και τον Ισραήλ. Και κατά τον τρίτο χρόνο, ο Ιωσαφάτ, ο βασιλιάς του Ιούδα, κατέβηκε προς τον βασιλιά του Ισραήλ. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στους δούλους του: Ξέρετε ότι η Ραμώθ-γαλαάδ είναι δική μας, κι εμείς σιωπούμε στο να την πάρουμε από το χέρι του βασιλιά της Συρίας; Και είπε στον Ιωσαφάτ: Έρχεσαι μαζί μου για να πολεμήσουμε τη Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο Ιωσαφάτ είπε στον βασιλιά του Ισραήλ: Εγώ είμαι όπως κι εσύ, ο λαός μου όπως ο λαός σου, τα άλογά μου όπως τα άλογά σου. Και ο Ιωσαφάτ είπε στον βασιλιά του Ισραήλ: Ρώτησε, παρακαλώ, τον λόγο του Κυρίου σήμερα.
Και ο βασιλιάς του Ισραήλ συγκέντρωσε τους προφήτες, περίπου 400 άνδρες, και τους είπε: Να πάω εναντίον της Ραμώθ-γαλαάδ να πολεμήσω ή να απέχω; Κι εκείνοι είπαν: Ανέβα, και ο Κύριος θα την παραδώσει στο χέρι του βασιλιά. Και ο Ιωσαφάτ είπε: Δεν υπάρχει εδώ ακόμα ένας προφήτης του Κυρίου, για να τον ρωτήσουμε; Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στον Ιωσαφάτ: Υπάρχει ακόμα κάποιος άνθρωπος, ο Μιχαίας, ο γιος του Ιεμλά, διαμέσου του οποίου μπορούμε να ρωτήσουμε τον Κύριο• όμως, τον μισώ, επειδή, δεν προφητεύει καλό για μένα, αλλά κακό. Και ο Ιωσαφάτ είπε: Ας μη μιλάει έτσι ο βασιλιάς. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ κάλεσε έναν ευνούχο, και είπε: Βιάσου να φέρεις τον Μιχαία, τον γιο του Ιεμλά. (…)
Ήρθε, λοιπόν, στον βασιλιά. Και ο βασιλιάς είπε σ' αυτόν: Μιχαία, να πάμε στη Ραμώθ-γαλαάδ για να πολεμήσουμε ή να απέχουμε; Κι εκείνος του απάντησε: Να ανέβεις, και να ευοδώνεσαι• επειδή, ο Κύριος θα την παραδώσει στο χέρι του βασιλιά. Και ο βασιλιάς είπε σ' αυτόν: Μέχρι πόσες φορές θα σε ορκίζω, να μη μου λες παρά την αλήθεια στο όνομα του Κυρίου; Κι εκείνος είπε: Είδα ολόκληρο τον Ισραήλ διασκορπισμένον επάνω στα βουνά, σαν πρόβατα που δεν έχουν ποιμένα. Και ο Κύριος είπε: Αυτοί δεν έχουν κύριο, ας γυρίσουν κάθε ένας στο σπίτι του με ειρήνη. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στον Ιωσαφάτ. Δεν σου είπα ότι δεν θα προφητεύσει καλό για μένα, αλλά κακό;
Και ο Μιχαίας είπε: Άκουσε τον λόγο του Κυρίου. Είδα τον Κύριο να κάθεται επάνω στον θρόνο του, και ολόκληρη τη στρατιά του ουρανού να παραστέκεται γύρω απ' αυτόν, από τα δεξιά του, και από τα αριστερά του. Και ο Κύριος είπε: Ποιος θα απατήσει τον Αχαάβ, ώστε να ανέβει και να πέσει στη Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο μεν ένας είπε έτσι, ο δε άλλος είπε έτσι. Και βγήκε το πνεύμα, και στάθηκε μπροστά στον Κύριο, και είπε: Εγώ θα τον απατήσω. Και ο Κύριος είπε σ' αυτό: Με ποιον τρόπο; Και είπε: Θα βγω, και θα είμαι πνεύμα ψέματος στο στόμα όλων των προφητών του. Και ο Κύριος είπε: Θα απατήσεις, κι ακόμα θα κατορθώσεις• βγες, και κάνε έτσι. Τώρα, λοιπόν, δες, ο Κύριος έβαλε πνεύμα ψέματος στο στόμα όλων αυτών των προφητών σου, και ο Κύριος μίλησε κακό για σένα. (…)
Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε: Πιάστε τον Μιχαία, και ξαναφέρτε τον στον Αμών, τον άρχοντα της πόλης, και στον Ιωάς, τον γιο του βασιλιά• και πείτε: Έτσι λέει ο βασιλιάς: Τούτον βάλτε τον στη φυλακή, και τρέφετέ τον με ψωμί θλίψης, και με νερό θλίψης, μέχρις ότου γυρίσω με ειρήνη. Και ο Μιχαίας είπε: Αν πραγματικά γυρίσεις με ειρήνη, τότε ο Θεός δεν μίλησε μέσα από μένα. Και είπε: Ακούστε εσείς, όλοι οι λαοί.» (Α´ Βασιλέων 22:1-9, 15-23, 26-28)
Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτή την ιστορία: Ο Θεός είναι Φως, είναι Αγάπη και Αλήθεια. Με το δικό μου σκεπτικό, το θεωρώ αδύνατο ο Θεός να άνοιγε συζήτηση με ένα πνεύμα ψεύδους και να δεχτεί την πρότασή του να παραπλανήσει όλους τους προφήτες του βασιλιά. Ήταν μάλλον ο προφήτης Μιχαίας ο οποίος συνέλαβε αυτό το σχέδιο στη φαντασία του και στη συνέχεια εξαπέλυσε ένα πνεύμα ψεύδους για να μιλήσει μέσα από τα στόματα των τετρακοσίων προφητών του Άχαβ. Με αυτόν τον τρόπο ο Άχαβ θα παρακινούνταν να πάει σε πόλεμο εναντίον των Συρίων ώστε να πάρει πίσω την Ραμώθ-Γαλαάδ. Όμως, έφτασε το πλήρωμα του χρόνου που ο Άχαβ θα τιμωρούνταν για τις αμαρτίες του. Πράγματι, όπως μας λέει η Βίβλος, Ο Άχαβ σκοτώθηκε στη μάχη, και τα σκυλιά του έγλειψαν το αίμα, σύμφωνα με το λόγο που ο Ηλίας είχε μιλήσει. (Α´ Βασιλέων 21: 19)
Θα παραθέσω μια ακόμη παρόμοια ιστορία: «Δέστε, ο Κύριος επιβαίνει επάνω σε ευκίνητη νεφέλη, και θα επιπέσει επάνω στην Αίγυπτο• και τα είδωλα της Αιγύπτου θα σειστούν από το πρόσωπό του, και η καρδιά της Αιγύπτου θα διαλυθεί στο μέσον της. Και θα σηκώσει Αιγυπτίους ενάντια σε Αιγυπτίους, και θα πολεμήσουν κάθε ένας ενάντια στον αδελφό του, και κάθε ένας ενάντια στον πλησίον του• μια πόλη ενάντια στην άλλη, βασιλεία ενάντια σε βασιλεία. (…)
Ο Κύριος μοίρασε ανάμεσά της πνεύμα παραφροσύνης• και πλάνησαν την Αίγυπτο σε όλα τα έργα της, όπως εκείνος που μεθάει πλανιέται μέσα στον εμετό του.» (Ησαΐας 19: 1-2, 14)
Όπως βλέπουμε εδώ, ο προφήτης Ησαΐας, μιλώντας, όπως πίστευε, για λογαριασμό του Θεού, εξαπέλυσε τα κακά πνεύματα της διαίρεσης, της έχθρας, του εμφυλίου πολέμου και της σύγχυσης εναντίον των Αιγυπτίων, σαν κρίση για τα είδωλά τους. Πάλι δεν πιστεύω ότι ο Θεός είχε οτιδήποτε να κάνει με αυτή την όραση. Πώς είναι δυνατόν ο Δημιουργός της ζωής, ο Θεός της αγάπης και του ελέους, να ξεσηκώνει άνθρωπο εναντίον του πλησίον του, προκαλώντας αιματοχυσία και θάνατο; Και ποια ευχαρίστηση θα είχε ο Θεός της σοφίας με το να σπείρει σύγχυση ανάμεσα στους Αιγυπτίους; Θα μπορούσε η σύγχυση να τους οδηγήσει στη μετάνοια; Αδύνατον! Γι’ αυτό πιστεύω ότι προφητείες σαν κι αυτή είναι απλά κατάρες, με τις οποίες ο προφήτης δυστυχώς καταχράται το όνομα του Κυρίου, χρησιμοποιώντας το επί ματαίω, παραβαίνοντας έτσι την τρίτη εντολή. (Έξοδος 20: 7)
Η Βίβλος μας λέει ότι τα "μάτια" και οι "κεφαλές" ενός έθνους είναι οι προφήτες του. Όμως, όταν τα "μάτια" είναι κλειστά και οι "κεφαλές" σκεπασμένες, το πνεύμα των ανθρώπων αποκοιμιέται. Να ένα εδάφιο κατάλληλο για διαλογισμό: «Διότι ο Κύριος έχει εκχύσει επάνω σας πνεύμα βαθέως ύπνου, έχοντας κλείσει τα 'μάτια' σας, τους προφήτες και έχοντας καλύψει τις 'κεφαλές’'σας, αυτούς που βλέπουν οράσεις.» (Ησαΐας 29:10)
Εδώ βλέπομε ότι ο Ησαΐας πίστευε πως ο ίδιος ο Θεός είχε σταματήσει τους προφήτες και τους βλέποντες από του να προειδοποιούν και να συμβουλεύουν το λαό του Ισραήλ. Πίστευε ότι ήταν ο Κύριος εκείνος που εξέχυσε πάνω στον εκλεκτό λαό ένα πνεύμα βαθέως ύπνου, δηλαδή πνεύμα πνευματικής αποχαύνωσης. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτό είναι μια άλλη παρανόηση του Ησαΐα, διότι ο Θεός δεν θέλει να χαθεί κανένας και δεν προάγει τον πνευματικό θάνατο των ανθρώπων, οσοδήποτε αμαρτωλοί κι αν είναι. Απεναντίας, ο Θεός αναζητά προφήτες και βλέποντες, ώστε ν' αφυπνίσει τους ανθρώπους από τον πνευματικό ύπνο. Αυτό θα επιβεβαιωθεί στην ανάρτηση περί Προφητείας.
Επί τη ευκαιρία, θ' αναφερθώ στην "Κυριακή της Ορθοδοξίας" και στις κατάρες της Εκκλησίας κατά των Ελλήνων και του ελληνικού πνεύματος. Κρίνετε μόνοι σας ποιανού πνεύματος είναι, αφού διαβάσετε περισσότερα εδώ.
Σύμφωνα με το Ζαχαρία, το πνεύμα της οργής απελευθερώθηκε εναντίον του Ιούδα και του Ισραήλ, διότι είχαν απορρίψει το λόγο του Κυρίου που απεστάλη σ’ αυτούς από προηγούμενους προφήτες. Σαν αποτέλεσμα, η γη τους έγινε έρημη, ενώ εκείνοι σκορπίστηκαν ανάμεσα στα έθνη.
Οι μεγαλύτεροι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης συχνά έκριναν τη Σιών στο όνομα του Θεού. Ιδού ένα σχετικό εδάφιο: «Όταν ο Κύριος θα ξεπλύνει την ακαθαρσία των θυγατέρων της Σιών, και θα καθαρίσει το αίμα της Ιερουσαλήμ από μέσα της, με πνεύμα κρίσης, και με πνεύμα καύσης.» (Ησαΐας 4:4) Τι θα γίνει μετά την τιμωρία; Το βλέπουμε σε προηγούμενο εδάφιο: «Κατά την ημέρα εκείνη, ο κλάδος του Κυρίου θα είναι ωραίος και ένδοξος, και ο καρπός της γης εξαίρετος και ευφρόσυνος σ' εκείνους που θα έχουν διασωθεί από τον Ισραήλ.» (Ησαΐας 4: 2)
Ο Ησαΐας, όπως και όλοι οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, πίστευε ότι η αμαρτία πρέπει να ξεπλυθεί με πνεύμα κρίσης και πνεύμα καύσης. Ο μισθός της αμαρτίας είναι πόνος και βάσανα που οδηγούν στο θάνατο. Όμως η κρίση μπορεί να έλθει μέσα από το λόγο ενός προφήτη πολύ ενωρίτερα και πολύ πιο σκληρά από την φυσική διαδικασία της τιμωρίας που έρχεται με τη λειτουργία του νόμου της ανταπόδοσης.
Προσωπικά πιστεύω ότι η κατάρα εν ονόματι του Θεού, εκτός που είναι ένα φοβερό αμάρτημα που γυρνάει μπούμερανγκ, δεν είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να στρέφει ένα άτομο ή ένα έθνος πίσω στον ίσιο δρόμο.
Στην περίπτωση του Ισραήλ, τα πνεύματα της κρίσης, τα οποία οι προφήτες του εξαπέλυσαν εναντίον των Ισραηλιτών, απέτυχαν να φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, δηλαδή να τους κάνουν ένα έθνος άγιο. Προφανώς, αυτή η μέθοδος, όντας μια ευθεία παραβίαση του κυρίαρχου νόμου της αγάπης, δεν αποδίδει.
Δυστυχώς, πολλοί “Χριστιανοί” ζηλωτές έχουν κληρονομήσει το πνεύμα της κρίσης από την Παλαιά Διαθήκη και είναι πολύ επικίνδυνα άτομα να βρίσκεται κανείς κοντά τους. Χρησιμοποιούν με μεγάλη ευκολία το όνομα του Κυρίου για να προφέρουν κρίσεις πάνω σε άλλους λέγοντας, π.χ., "O Θεός να τιμωρήσει τον τάδε ή τη δείνα", κλπ., νομίζοντας ότι έτσι προσφέρουν υπηρεσία στο Θεό. Και όταν κάτι άσχημο συμβαίνει στο θύμα τους, τρίβουν τα χέρια τους με ικανοποίηση, λέγοντας, "Βλέπεις, ο Θεός τον τιμώρησε, έτσι ακριβώς όπως το είχα πει!" Όμως δεν ήταν ο Θεός που τιμώρησε τον αμαρτωλό αλλά αυτοί οι ίδιοι με τα απερίτμητα χείλη τους. Άλλωστε, κανένας δεν έχει εξουσιοδοτηθεί να παίζει το ρόλο τιμωρού. Ευλογείτε και μην καταράστε είπε ο Χριστός.
Όμως, και το πνεύμα της χάριτος μπορεί επίσης να απελευθερωθεί με τη μεσολάβηση του προφήτη. Να τι λέει ο προφήτης Ζαχαρίας: «Και επάνω στον οίκο του Δαβίδ, και επάνω στους κατοίκους της Ιερουσαλήμ, θα ξεχύσω πνεύμα χάρης και ικεσιών.» (Ζαχ.12:10α) Το πνεύμα της χάρης βοηθάει τους ανθρώπους να μετανοήσουν από τις αμαρτίες τους και να στραφούν προς στο Θεό. Είμαι βέβαιη πως αυτό περιμένει ο Κύριος να κάνουν οι προφήτες και όλοι οι πιστοί, αφού ο Θεός δεν θέλει κανένας να βασανίζεται από τις συνέπειες της αμαρτίας. Το επόμενο εδάφιο το επιβεβαιώνει: «Επειδή εγώ δεν θέλω τον θάνατο αυτού που πεθαίνει, λέει ο Κύριος ο Θεός• γι’ αυτό, επιστρέψτε, και ζήστε.» (Ιεζεκιήλ 18:32)
Παρόλα αυτά, μερικοί προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης δεν ήταν πάντα έτοιμοι να συγχωρήσουν ακόμα και άτομα που μετανοούσαν. Ιδού μια τέτοια περίπτωση: «Και ο Σαούλ είπε στον Σαμουήλ: Αμάρτησα, για τον λόγο ότι παρέβηκα το πρόσταγμα του Κυρίου και τους λόγους σου, επειδή φοβήθηκα τον λαό και υπάκουσα στη φωνή τους. Τώρα, λοιπόν, παρακαλώ συγχώρεσε το αμάρτημά μου, και επίστρεψε μαζί μου για να προσκυνήσω τον Κύριο.
Και ο Σαμουήλ είπε: Δεν θα επιστρέψω μαζί σου• επειδή, απέρριψες τον λόγο του Κυρίου, και ο Κύριος σε απέρριψε από το να είσαι βασιλιάς επάνω στον Ισραήλ. (…) Και ο Σαμουήλ δεν είδε πλέον τον Σαούλ μέχρι την ημέρα του θανάτου του• (…) Και το Πνεύμα του Κυρίου αποσύρθηκε από τον Σαούλ, και ένα πονηρό πνεύμα από τον Κύριο τον τάραζε.» (Α´ Σαμουήλ 15: 24-26, 35α, 16:14)
Υπάρχουν περισσότερες περιπτώσεις καταγεγραμμένες στη Βίβλο όπου ο εκπρόσωπος του Θεού, ο προφήτης, επιλέγει να μη συγχωρήσει το άτομο ακόμη κι αν έχει μετανοήσει για τις αμαρτίες του. Όπως είδαμε στην ανωτέρω περίπτωση, ο Σαμουήλ δεν συγχώρησε τον βασιλιά Σαούλ και τον απέρριψε από του να είναι βασιλιάς του Ισραήλ. Προσωπικά πιστεύω ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, δηλαδή καλύτερα για τον Σαούλ, εάν είχε στραφεί απ’ ευθείας στο Θεό μετανοώντας και ζητώντας συγχώρηση. Όμως το Ισραήλ και οι βασιλείς του θεωρούσαν τους προφήτες ως τους μόνους μεσολαβητές προς το Θεό. Συνεπώς, είχαν ολοκληρωτικά υποτάξει τους εαυτούς των στην εξουσία τους, αποδεχόμενοι ότι ο Θεός μπορούσε να δράσει μόνο σύμφωνα με τα λόγια του προφήτη.
Ιδού μία άλλη περίπτωση: «Και ο Αβιμέλεχ βασίλευσε επάνω στον Ισραήλ τρία χρόνια. Και ο Θεός έστειλε ένα πονηρό πνεύμα ανάμεσα στον Αβιμέλεχ και τους άνδρες της Συχέμ. Και οι άνδρες της Συχέμ στασίασαν ενάντια στον Αβιμέλεχ, για νa 'ρθει η αδικία των 70 υιών του Ιεροβάαλ, και νa ’ρθει το αίμα τους επάνω στον Αβιμέλεχ, τον αδελφό τους, που τους θανάτωσε, κι επάνω στους άνδρες της Συχέμ, που ενίσχυσαν τα χέρια του, για να θανατώσει τους αδελφούς του.» (Κριτές 9: 22-24)
Εδώ έχουμε αναφορά σε ένα κακό πνεύμα, που υποτίθεται το έστειλε ο Θεός, να υποκινεί διαμάχη μεταξύ του Αβιμέλεχ και των ανδρών της Συχέμ, έτσι ώστε και τα δύο μέρη να τιμωρηθούν για το αίμα των εβδομήντα υιών του Ιεροβάαλ (δηλαδή του Γεδεών). Σ’ αυτή την περίπτωση ο Ιωθάμ, ο νεώτερος υιός του Γεδεών, ο οποίος μόνος είχε διασωθεί από την καταστροφή της οικογενείας του, είχε δράσει ως προφήτης. Είχε πει, «Αν, λοιπόν, ενεργήσετε σήμερα με αλήθεια και ακεραιότητα, απέναντι στον Ιεροβάαλ και στην οικογένειά του, να χαίρεστε στον Αβιμέλεχ, κι αυτός ας χαίρεται σε σας! Διαφορετικά, να βγει φωτιά από τον Αβιμέλεχ, και να καταφάει τους άνδρες της Συχέμ και την οικογένεια του Μιλλώ. Και φωτιά να βγει από τους άνδρες της Συχέμ και από την οικογένεια του Μιλλώ και να καταφάει τον Αβιμέλεχ!» (Κριτές 9: 19-20) Και αυτό ακριβώς συνέβη, όταν ο Αβιμέλεχ είχε βασιλέψει τρία χρόνια πάνω στον Ισραήλ.
Αναμιγνύεται άραγε ο Θεός προσωπικά στην εκπλήρωση αυτής και άλλων κατάρων που προφέρονται από ανθρώπους; Κατά την ταπεινή μου άποψη, όχι, αφού έτσι κι αλλιώς είναι απρόσωπος. Μόνο οι κυρίαρχοι νόμοι του ενεργοποιούνται αυτόματα με το λόγο του προφήτη. Θα χρειαζόταν, τότε, ο λόγος ενός μεγαλύτερου προφήτη για να ακυρώσει την εκδήλωση μιας προηγούμενης κατάρας ή κρίσης.
Μια άλλη ερώτηση στην οποία πρέπει ν' απαντήσουμε είναι αυτή: Ήταν εκείνο το κακό πνεύμα μια προϋπάρχουσα πνευματική οντότητα στο Σύμπαν, ή ήταν απλά η αρνητική ενέργεια που απελευθερώθηκε από την ψυχή του θυμωμένου προφήτη; Εάν ισχύει το δεύτερο, ίσως η αρνητική ενέργεια του προφήτη, ή οποιουδήποτε ανθρώπου, δημιουργεί ένα κακό πνεύμα, ενώ η θετική πνευματική ενέργεια δημιουργεί ένα καλό πνεύμα.
Θα επεκταθώ περισσότερο στο θέμα αυτό στην ανάρτηση περί Προφητείας. Στη συνέχεια θα παραθέσω αρκετό κομμάτι από την ιστορία του Άχαβ, βασιλιά του Ισραήλ, ο οποίος, σύμφωνα με τη Γραφή (Α´ Βασιλέων 21: 20), είχε ξεπουλήσει τον εαυτό του στο να κάνει ό,τι ήταν κακό στα μάτια του Κυρίου.
«Και πέρασαν τρία χρόνια χωρίς πόλεμο ανάμεσα στη Συρία και τον Ισραήλ. Και κατά τον τρίτο χρόνο, ο Ιωσαφάτ, ο βασιλιάς του Ιούδα, κατέβηκε προς τον βασιλιά του Ισραήλ. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στους δούλους του: Ξέρετε ότι η Ραμώθ-γαλαάδ είναι δική μας, κι εμείς σιωπούμε στο να την πάρουμε από το χέρι του βασιλιά της Συρίας; Και είπε στον Ιωσαφάτ: Έρχεσαι μαζί μου για να πολεμήσουμε τη Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο Ιωσαφάτ είπε στον βασιλιά του Ισραήλ: Εγώ είμαι όπως κι εσύ, ο λαός μου όπως ο λαός σου, τα άλογά μου όπως τα άλογά σου. Και ο Ιωσαφάτ είπε στον βασιλιά του Ισραήλ: Ρώτησε, παρακαλώ, τον λόγο του Κυρίου σήμερα.
Και ο βασιλιάς του Ισραήλ συγκέντρωσε τους προφήτες, περίπου 400 άνδρες, και τους είπε: Να πάω εναντίον της Ραμώθ-γαλαάδ να πολεμήσω ή να απέχω; Κι εκείνοι είπαν: Ανέβα, και ο Κύριος θα την παραδώσει στο χέρι του βασιλιά. Και ο Ιωσαφάτ είπε: Δεν υπάρχει εδώ ακόμα ένας προφήτης του Κυρίου, για να τον ρωτήσουμε; Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στον Ιωσαφάτ: Υπάρχει ακόμα κάποιος άνθρωπος, ο Μιχαίας, ο γιος του Ιεμλά, διαμέσου του οποίου μπορούμε να ρωτήσουμε τον Κύριο• όμως, τον μισώ, επειδή, δεν προφητεύει καλό για μένα, αλλά κακό. Και ο Ιωσαφάτ είπε: Ας μη μιλάει έτσι ο βασιλιάς. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ κάλεσε έναν ευνούχο, και είπε: Βιάσου να φέρεις τον Μιχαία, τον γιο του Ιεμλά. (…)
Ήρθε, λοιπόν, στον βασιλιά. Και ο βασιλιάς είπε σ' αυτόν: Μιχαία, να πάμε στη Ραμώθ-γαλαάδ για να πολεμήσουμε ή να απέχουμε; Κι εκείνος του απάντησε: Να ανέβεις, και να ευοδώνεσαι• επειδή, ο Κύριος θα την παραδώσει στο χέρι του βασιλιά. Και ο βασιλιάς είπε σ' αυτόν: Μέχρι πόσες φορές θα σε ορκίζω, να μη μου λες παρά την αλήθεια στο όνομα του Κυρίου; Κι εκείνος είπε: Είδα ολόκληρο τον Ισραήλ διασκορπισμένον επάνω στα βουνά, σαν πρόβατα που δεν έχουν ποιμένα. Και ο Κύριος είπε: Αυτοί δεν έχουν κύριο, ας γυρίσουν κάθε ένας στο σπίτι του με ειρήνη. Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε στον Ιωσαφάτ. Δεν σου είπα ότι δεν θα προφητεύσει καλό για μένα, αλλά κακό;
Και ο Μιχαίας είπε: Άκουσε τον λόγο του Κυρίου. Είδα τον Κύριο να κάθεται επάνω στον θρόνο του, και ολόκληρη τη στρατιά του ουρανού να παραστέκεται γύρω απ' αυτόν, από τα δεξιά του, και από τα αριστερά του. Και ο Κύριος είπε: Ποιος θα απατήσει τον Αχαάβ, ώστε να ανέβει και να πέσει στη Ραμώθ-γαλαάδ; Και ο μεν ένας είπε έτσι, ο δε άλλος είπε έτσι. Και βγήκε το πνεύμα, και στάθηκε μπροστά στον Κύριο, και είπε: Εγώ θα τον απατήσω. Και ο Κύριος είπε σ' αυτό: Με ποιον τρόπο; Και είπε: Θα βγω, και θα είμαι πνεύμα ψέματος στο στόμα όλων των προφητών του. Και ο Κύριος είπε: Θα απατήσεις, κι ακόμα θα κατορθώσεις• βγες, και κάνε έτσι. Τώρα, λοιπόν, δες, ο Κύριος έβαλε πνεύμα ψέματος στο στόμα όλων αυτών των προφητών σου, και ο Κύριος μίλησε κακό για σένα. (…)
Και ο βασιλιάς του Ισραήλ είπε: Πιάστε τον Μιχαία, και ξαναφέρτε τον στον Αμών, τον άρχοντα της πόλης, και στον Ιωάς, τον γιο του βασιλιά• και πείτε: Έτσι λέει ο βασιλιάς: Τούτον βάλτε τον στη φυλακή, και τρέφετέ τον με ψωμί θλίψης, και με νερό θλίψης, μέχρις ότου γυρίσω με ειρήνη. Και ο Μιχαίας είπε: Αν πραγματικά γυρίσεις με ειρήνη, τότε ο Θεός δεν μίλησε μέσα από μένα. Και είπε: Ακούστε εσείς, όλοι οι λαοί.» (Α´ Βασιλέων 22:1-9, 15-23, 26-28)
Ας προσπαθήσουμε να αναλύσουμε αυτή την ιστορία: Ο Θεός είναι Φως, είναι Αγάπη και Αλήθεια. Με το δικό μου σκεπτικό, το θεωρώ αδύνατο ο Θεός να άνοιγε συζήτηση με ένα πνεύμα ψεύδους και να δεχτεί την πρότασή του να παραπλανήσει όλους τους προφήτες του βασιλιά. Ήταν μάλλον ο προφήτης Μιχαίας ο οποίος συνέλαβε αυτό το σχέδιο στη φαντασία του και στη συνέχεια εξαπέλυσε ένα πνεύμα ψεύδους για να μιλήσει μέσα από τα στόματα των τετρακοσίων προφητών του Άχαβ. Με αυτόν τον τρόπο ο Άχαβ θα παρακινούνταν να πάει σε πόλεμο εναντίον των Συρίων ώστε να πάρει πίσω την Ραμώθ-Γαλαάδ. Όμως, έφτασε το πλήρωμα του χρόνου που ο Άχαβ θα τιμωρούνταν για τις αμαρτίες του. Πράγματι, όπως μας λέει η Βίβλος, Ο Άχαβ σκοτώθηκε στη μάχη, και τα σκυλιά του έγλειψαν το αίμα, σύμφωνα με το λόγο που ο Ηλίας είχε μιλήσει. (Α´ Βασιλέων 21: 19)
Θα παραθέσω μια ακόμη παρόμοια ιστορία: «Δέστε, ο Κύριος επιβαίνει επάνω σε ευκίνητη νεφέλη, και θα επιπέσει επάνω στην Αίγυπτο• και τα είδωλα της Αιγύπτου θα σειστούν από το πρόσωπό του, και η καρδιά της Αιγύπτου θα διαλυθεί στο μέσον της. Και θα σηκώσει Αιγυπτίους ενάντια σε Αιγυπτίους, και θα πολεμήσουν κάθε ένας ενάντια στον αδελφό του, και κάθε ένας ενάντια στον πλησίον του• μια πόλη ενάντια στην άλλη, βασιλεία ενάντια σε βασιλεία. (…)
Ο Κύριος μοίρασε ανάμεσά της πνεύμα παραφροσύνης• και πλάνησαν την Αίγυπτο σε όλα τα έργα της, όπως εκείνος που μεθάει πλανιέται μέσα στον εμετό του.» (Ησαΐας 19: 1-2, 14)
Όπως βλέπουμε εδώ, ο προφήτης Ησαΐας, μιλώντας, όπως πίστευε, για λογαριασμό του Θεού, εξαπέλυσε τα κακά πνεύματα της διαίρεσης, της έχθρας, του εμφυλίου πολέμου και της σύγχυσης εναντίον των Αιγυπτίων, σαν κρίση για τα είδωλά τους. Πάλι δεν πιστεύω ότι ο Θεός είχε οτιδήποτε να κάνει με αυτή την όραση. Πώς είναι δυνατόν ο Δημιουργός της ζωής, ο Θεός της αγάπης και του ελέους, να ξεσηκώνει άνθρωπο εναντίον του πλησίον του, προκαλώντας αιματοχυσία και θάνατο; Και ποια ευχαρίστηση θα είχε ο Θεός της σοφίας με το να σπείρει σύγχυση ανάμεσα στους Αιγυπτίους; Θα μπορούσε η σύγχυση να τους οδηγήσει στη μετάνοια; Αδύνατον! Γι’ αυτό πιστεύω ότι προφητείες σαν κι αυτή είναι απλά κατάρες, με τις οποίες ο προφήτης δυστυχώς καταχράται το όνομα του Κυρίου, χρησιμοποιώντας το επί ματαίω, παραβαίνοντας έτσι την τρίτη εντολή. (Έξοδος 20: 7)
Η Βίβλος μας λέει ότι τα "μάτια" και οι "κεφαλές" ενός έθνους είναι οι προφήτες του. Όμως, όταν τα "μάτια" είναι κλειστά και οι "κεφαλές" σκεπασμένες, το πνεύμα των ανθρώπων αποκοιμιέται. Να ένα εδάφιο κατάλληλο για διαλογισμό: «Διότι ο Κύριος έχει εκχύσει επάνω σας πνεύμα βαθέως ύπνου, έχοντας κλείσει τα 'μάτια' σας, τους προφήτες και έχοντας καλύψει τις 'κεφαλές’'σας, αυτούς που βλέπουν οράσεις.» (Ησαΐας 29:10)
Εδώ βλέπομε ότι ο Ησαΐας πίστευε πως ο ίδιος ο Θεός είχε σταματήσει τους προφήτες και τους βλέποντες από του να προειδοποιούν και να συμβουλεύουν το λαό του Ισραήλ. Πίστευε ότι ήταν ο Κύριος εκείνος που εξέχυσε πάνω στον εκλεκτό λαό ένα πνεύμα βαθέως ύπνου, δηλαδή πνεύμα πνευματικής αποχαύνωσης. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτό είναι μια άλλη παρανόηση του Ησαΐα, διότι ο Θεός δεν θέλει να χαθεί κανένας και δεν προάγει τον πνευματικό θάνατο των ανθρώπων, οσοδήποτε αμαρτωλοί κι αν είναι. Απεναντίας, ο Θεός αναζητά προφήτες και βλέποντες, ώστε ν' αφυπνίσει τους ανθρώπους από τον πνευματικό ύπνο. Αυτό θα επιβεβαιωθεί στην ανάρτηση περί Προφητείας.
Επί τη ευκαιρία, θ' αναφερθώ στην "Κυριακή της Ορθοδοξίας" και στις κατάρες της Εκκλησίας κατά των Ελλήνων και του ελληνικού πνεύματος. Κρίνετε μόνοι σας ποιανού πνεύματος είναι, αφού διαβάσετε περισσότερα εδώ.
