Το ιστολόγιο αυτό έχει στόχο να αναδείξει κρυμμένες ή παρερμηνευμένες αλήθειες της Βίβλου, κάποιες από τις οποίες έρχονται σε αντίθεση με θεμελιώδη Χριστιανικά δόγματα και θρησκευτικές παραδόσεις. Προσωπικά πιστεύω στο Θεό αλλά δεν ακολουθώ καμία θρησκεία ή φιλοσοφία. Δεν είμαι οπαδός κανενός κι ούτε θέλω ν' αποκτήσω οπαδούς. Πρόθεσή μου είναι να δώσω ερεθίσματα στους ανθρώπους για να σκέπτονται κριτικά και να προσεγγίζουν μόνοι τους την αλήθεια χωρίς φόβο. Και η αλήθεια θα τους ελευθερώσει!

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

ΠΙΣΤΗ: Η ασπίδα της ζωής

Ανεξάρτητα από τη γνώμη που μπορεί να έχει κανείς για τη Βίβλο, υπάρχει ένα πράγμα το οποίο δεν μπορεί να αμφισβητήσει: η Βίβλος πάνω απ’ όλα είναι ένα Βιβλίο Πίστης. Όλες οι βιβλικές ιστορίες, πραγματικές ή φανταστικές, έχουν έναν κοινό παρονομαστή: πίστη στο Θεό. Το κάθε περιστατικό που διαβάζουμε αρχίζει και τελειώνει με πίστη στην κυριαρχία του Θεού. Το να καταχωρήσω εδώ όλα τα εδάφια που αναφέρονται στην πίστη θα σήμαινε να αντιγράψω ολόκληρη τη Βίβλο.  Βρίσκουμε μαρτυρίες για τη δύναμη της πίστης του ανθρώπου σχεδόν σε κάθε αφήγηση της  Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Για τους στόχους αυτής της ανάρτησης θα περιοριστώ στα πιο αντιπροσωπευτικά εδάφια για την πίστη.
Τι σημαίνει Πίστη; Ας δούμε πώς την όρισε ο Απόστολος Παύλος: «Είναι δε η πίστις ελπιζομένων πεποίθησις, βεβαίωσις πραγμάτων μη βλεπομένων.» (Προς Εβραίους 11: 1) Εδώ έχουμε ένα σύντομο  αλλά περιεκτικό ορισμό της Πίστης. Πίστη είναι η αναγκαία ουσία για την υλοποίηση εκείνων στα οποία ελπίζει κανείς. Ελπίδα και πίστη πάνε μαζί. Και οι δύο αξίες γεννιούνται στην ψυχή του ανθρώπου. Προηγείται η ελπίδα που προετοιμάζει την καρδιά για τη γέννηση της πίστης. 

Πίστη είναι η πεποίθηση, η σταθερή αποδοχή ότι πράγματα που στην παρούσα στιγμή δεν υπάρχουν θα υλοποιηθούν. Πίστη είναι η όραση με τα μάτια του πνεύματος, όταν τα φυσικά μας μάτια  δεν βλέπουν ακόμη την πραγματοποίηση των όσων πιστεύουμε. Πίστη είναι η μεγαλύτερη δύναμη στο Σύμπαν, το θεμέλιο κάθε δημιουργίας, και έχει φυτευτεί στην ψυχή του ανθρώπου με τη χάρη του Θεού. Και το πιο σημαντικό απ’ όλα, Πίστη είναι η εσωτερική αποδοχή θείας αποκάλυψης.
Συνεχίζω με την επιστολή του Απ. Παύλου προς Εβραίους, στο ίδιο κεφάλαιο, διότι εκεί αναφέρεται με συντομία σε κάποια σημαντικά γεγονότα της Βίβλου.
«Διότι διά ταύτης (της πίστεως) έλαβον καλήν μαρτυρίαν οι πρεσβύτεροι.» (Προς Εβραίους 11: 2)
Οι Πατριάρχες των Εβραίων και οι "βλέποντες",  δηλαδή οι προφήτες, αναγνωρίστηκαν λόγω της πίστης τους. Με την πίστη τους επίσης συνέλαβαν, ολίγον κατ’ ολίγον, τους κυρίαρχους ηθικούς νόμους του Θεού. "Άκουσαν" το Θεό στο πνεύμα τους και δέχτηκαν δια πίστεως αυτό που "άκουσαν" ως Λόγο του Θεού. Έτσι παρέδωσαν στο λαό του Ισραήλ εκείνο που παρέλαβαν οι ίδιοι δι’ αποκαλύψεως, κι έτσι κέρδισαν θεία αναγνώριση και καλή μαρτυρία ανάμεσα στο λαό.
«Δια πίστεως ο Νώε συνέλαβε εκείνα που ακόμα δεν βλέπονταν, και φοβηθείς κατασκεύασε μια κιβωτό για τη σωτηρία της οικογένειάς του.» (Προς Εβραίους 11: 7α)
Όταν ο Νώε ήταν 480 ετών, αντιλήφθηκε με το πνεύμα του  πράγματα που ακόμη δεν έβλεπε, δηλαδή τον επερχόμενο κατακλυσμό, και δια πίστεως έδρασε πάνω στην εσωτερική πληροφορία κατασκευάζοντας την κιβωτό της σωτηρίας. Δεν γνωρίζουμε αν αυτή η πληροφορία δόθηκε με όραση ή με τη σιγανή εσωτερική φωνή. Σε κάθε περίπτωση ο Νώε την αποδέχτηκε δια πίστεως και δεν άφησε καμία αμφιβολία να εισέλθει στην καρδιά του.
Ο κατακλυσμός ήρθε 120 χρόνια αργότερα!  Δια πίστεως πάλι ο Νώε το γνώριζε μια εβδομάδα ενωρίτερα,  κι έτσι μπήκε εγκαίρως στην κιβωτό. Εάν η ιστορία αυτή έχει κάποια δόση αλήθειας, δεν μπορεί κανείς παρά να θαυμάσει την πίστη που εξασκούσε ο Νώε για μια περίοδο 120 ετών! Μιλάμε για ένα γίγαντα πίστεως, που όταν ήταν 600 ετών ανταμείφθηκε, σώζοντας την οικογένειά του και ένα ζεύγος από όλα τα ζώα, ακριβώς όπως του είχε δοθεί η οδηγία να κάνει.
Αναρωτιέμαι αν στο διάστημα των 120 ετών δεν υπήρξαν στιγμές που ο Νώε αμφέβαλε στην ψυχή του ως προς την αξιοπιστία της πληροφόρησής του. Πάντως σε όλη αυτή τη μακρά  περίοδο που ο Νώε κατασκεύαζε την κιβωτό, (από τετράγωνα ξύλα "νοσσίας", ασφαλτώνοντάς την μέσα κι έξω) καλούσε το λαό σε μετάνοια ούτως ώστε ν’ αποφευχθεί η κρίση του Θεού με κατακλυσμό.  Ο Απόστολος Πέτρος μας λέει ότι ο Νώε ήταν ένας κήρυκας δικαιοσύνης (Β´ Πέτρου 2: 5), αλλά αφού οι άνθρωποι της εποχής του δεν έλαβαν υπ’ όψη τις προειδοποιήσεις του, ο κατακλυσμός τελικά ήρθε. Έβρεξε πολύ για σαράντα ημέρες, και όπως διαβάζουμε στη Γένεση (7:21), «Και πέθανε κάθε κινούμενη σάρκα επάνω στη γη, από τα πουλιά και από τα κτήνη και από τα ζώα, και από όλα τα ερπετά που σέρνονται επάνω στη γη, και κάθε άνθρωπος.» Ολόκληρη η ιστορία του Νώε είναι γραμμένη  στη Γένεση, κεφάλαια 6 και 7.
 Επειδή όμως η διαφθορά πάνω στη γη δεν ήταν μοναδικό φαινόμενο της εποχής του Νώε, και επειδή ο Θεός βρέχει επί δικαίους και αδίκους και ανατέλλει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς, αναρωτιέμαι αν την κρίση με τον κατακλυσμό δεν την έφερε η ίδια η προφητική όραση του Νώε που έχτισε τεράστια ενέργεια στο πνεύμα  του στο διάστημα των 120 ετών.
 Ένας άλλος γίγαντας πίστης της Παλαιάς Διαθήκης ήταν ο Αβραάμ: «Με πίστη ο Αβραάμ υπάκουσε, όταν τον καλούσε να εξέλθει στον τόπο που επρόκειτο να πάρει για κληρονομιά, και εξήλθε, μη ξέροντας πού πηγαίνει.» (Προς Εβραίους 11: 8) Ο Αβραάμ, σε υπακοή προς την εσωτερική φωνή, ξεκίνησε, χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει, για να βρει τη γη που θα κληρονομούσε. Ο Αβραάμ πίστεψε ότι η εσωτερική φωνή που τον καθοδηγούσε ήταν η φωνή του Θεού, και υπάκουσε σε αυτή με απόλυτη εμπιστοσύνη. Ήξερε ότι αν έκανε το πρώτο βήμα, θα του δίδονταν οδηγίες για το επόμενο, κ.ο.κ., ώστε να φτάσει στη Γη της Επαγγελίας. Αλλά το πρώτο βήμα εκ μέρους του ήταν αποφασιστικό. Εάν δεν το έκανε, περιμένοντας όλες τις λεπτομέρειες, δεν θα έφτανε ποτέ.
Πόσες φορές δεν διστάσαμε να κάνουμε αυτό το πρώτο βήμα επειδή δεν είχαμε όλες τις λεπτομέρειες για το συνολικό σχέδιο του Θεού για μας! Και πόσες φορές στερηθήκαμε τις ευλογίες του Θεού διότι δεν ενεργήσαμε με πίστη πάνω στην εσωτερική πληροφόρηση που είχαμε! 
«Με πίστη και η ίδια η Σάρα πήρε δύναμη στο να συλλάβει σπέρμα, και παρά την προχωρημένη ηλικία της γέννησε, επειδή στοχάστηκε πιστόν εκείνον που υποσχέθηκε.» (Προς Εβραίους 11: 11) Αυτό είναι ένα ελπιδοφόρο μήνυμα σε όλες τις στείρες γυναίκες. Η Σάρα, χάρη στην ακλόνητη πίστη της στην υπόσχεση του Θεού, συνέλαβε και γέννησε τον Ισαάκ  στα ενενήντα της χρόνια, ενώ ο σύζυγός της ο Αβραάμ ήταν 100 ετών! (Γένεσις 17: 17, 19)
 Κι ερχόμαστε τώρα στον άλλο γίγαντα της πίστης το Μωυσή:
«Με πίστη άφησε την Αίγυπτο, χωρίς να φοβηθεί τον θυμό του βασιλιά· επειδή περίμενε υπομονετικά, σαν να έβλεπε τον αόρατο. (…)
 Με πίστη διάβηκαν την Ερυθρά Θάλασσα σαν διαμέσου ξηράς· που όταν δοκίμασαν το ίδιο και οι Αιγύπτιοι καταποντίστηκαν.» (Προς Εβραίους 11: 27-29)
Ολόκληρη η ιστορία του Μωυσή είναι μια αξιοθαύμαστη επίδειξη πίστης. Όλες οι μεγάλες αποφάσεις που πήρε σε σχέση με το λαό του ήταν πράξεις πίστης. Ο Μωυσής δεν  φοβόταν τους ανθρώπους ή τη φύση διότι γνώριζε ότι δια της πίστης στο Θεό και στις δικές του μαγικές δυνάμεις μπορούσε να υπερισχύσει.  Βέβαια και οι Ισραηλίτες είχαν πίστη στο Μωυσή και, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες του, διάβηκαν την Ερυθρά θάλασσα. Χωρίς πίστη θα πνίγονταν και αυτοί σαν τους Αιγυπτίους.
«Με πίστη έπεσαν τα τείχη της Ιεριχώ, αφού κυκλώθηκαν για επτά ημέρες.» (Προς Εβραίους 11:30)
Αυτό είναι ένα ακόμη φαντασμαγορικό θαύμα, που σήμερα φαίνεται απίστευτο, και οφείλεται στη μεγάλη πίστη του Ιησού του Ναυή, στις μαγικές του δυνάμεις, αλλά και στη γνώση κάποιων νόμων της φυσικής. Οι Ισραηλίτες έπρεπε επίσης να εξασκήσουν ακλόνητη πίστη για επτά ημέρες. (Ιησούς του Ναυή 6: 1-20) Βέβαια, για να μη γίνει καμία παρεξήγηση, ο Θεός της  Αγάπης και της Ειρήνης, που ανατέλλει τον ήλιο αυτού επί πονηρούς και αγαθούς,  δεν είχε καμία ανάμιξη στην πολεμική επιχείρηση του Ιησού του Ναυή, όπως δεν έχει ανάμιξη σε κανένα πόλεμο.
«Και τι να λέω ακόμα; Επειδή, θα μου λείψει ο καιρός να διηγούμαι για τον Γεδεών, και τον Βαράκ και τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, και τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες· οι οποίοι με την πίστη καταπολέμησαν βασιλείες, εργάστηκαν δικαιοσύνη, πέτυχαν τις υποσχέσεις, έφραξαν στόματα λιονταριών, έσβησαν δύναμη φωτιάς, διέφυγαν από στόματα μάχαιρας, ενδυναμώθηκαν από ασθένεια, έγιναν ισχυροί σε πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή στρατεύματα ξένων· πήραν γυναίκες τους νεκρούς τους, αφού αναστήθηκαν. Άλλοι, όμως, βασανίστηκαν, χωρίς να δεχθούν την απολύτρωση, για ν’ αξιωθούν μιας καλύτερης ανάστασης. Και άλλοι δοκίμασαν εμπαιγμούς και μάστιγες, ακόμα δε και δεσμά και φυλακή.» (Προς Εβραίους 11: 32-36)
Εδώ ο Παύλος κάνει μια σύντομη αναφορά σε μερικά ακόμη πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης που διέθεταν μεγάλη πίστη. Το εάν τα θαύματα πίστης της Βίβλου είναι αληθινά ή φανταστικά, δεν θα ’πρεπε να μας απασχολεί, αν θέλουμε να δυναμώσει η πίστη μας. Συμφέρον μας είναι να τα εκλάβουμε ως αληθινά, ακόμη κι αν είναι παραμύθια.
Είναι κρίμα που στην εποχή μας δεν υπάρχουν άνδρες και γυναίκες  μεγάλης πίστης, που με προφητικό λόγο και σημεία θα προκαλούσαν τους διεφθαρμένους ηγέτες που βούλιαξαν τις κοινωνίες στην εξαθλίωση.
«Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει δια της πίστεως αυτού.» (Αββακούμ 2: 4) Εδώ ο προφήτης Αββακούμ υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα της πίστης του δικαίου. Ο δίκαιος άνθρωπος δεν χρειάζεται ν’ ανησυχεί για τίποτα. Η πίστη του θα τον στηρίζει πάντοτε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δε χρειάζεται να εργάζεται ευσυνείδητα και να φροντίζει για τα προς το ζην. Σημαίνει απλά ότι δεν διακατέχεται από το φόβο του αύριο. Κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, και αναθέτει τα υπόλοιπα στη θεία πρόνοια.
 Ας δούμε τώρα στιγμιότυπα της Καινής Διαθήκης όπου η πίστη έκανε θαύματα:
«Και ξάφνου, μια γυναίκα αιμορροούσα για δώδεκα χρόνια, αφού πλησίασε από πίσω, άγγιξε την άκρη του ιματίου του.
 Επειδή έλεγε μέσα της: Αν μονάχα αγγίξω το ιμάτιό του, θα σωθώ.
Και ο Ιησούς, γυρίζοντας και βλέποντάς την, είπε: Έχε θάρρος, θυγατέρα μου, η πίστη σου σε έσωσε. Και η γυναίκα σώθηκε από την ώρα εκείνη.»                         (Κατά Ματθαίον 9: 20-22)
Η ασθενής γυναίκα είχε ήδη αποφασίσει στην καρδιά της τι χρειαζόταν να κάνει για να σωθεί. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ν' αγγίξει το ιμάτιο του Ιησού. Και μόλις το άγγιξε, θεραπεύτηκε.
Είχε κάποια μαγική δύναμη το ιμάτιο; Όχι βέβαια! Αν είχε, τότε ο Ιησούς θα στεκόταν ακίνητος για να πιάσουν όλοι το ιμάτιό του και να θεραπευτούν. Δεν συνέβη όμως κάτι τέτοιο. Ήταν η πίστη της γυναίκας που έκανε το θαύμα και όχι το ιμάτιο. Θα μπορούσε να έχει εναποθέσει την πίστη της κάπου αλλού, π.χ., στη σκιά του Ιησού, και πάλι θα θεραπευόταν. Ώστε λοιπόν,  ο Θεός περιορίζεται ή επεκτείνεται στο τι μπορεί να κάνει για μας από την ίδια την πίστη μας.
«Και όταν ο Ιησούς μπήκε μέσα στην Καπερναούμ, τον πλησίασε ένας εκατόνταρχος, παρακαλώντας τον, και λέγοντας: Κύριε, ο δούλος μου κείτεται παράλυτος στο σπίτι, υποφέροντας φρικτά.
Και ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Εγώ, αφού έρθω, θα τον θεραπεύσω.
 Και απαντώντας ο εκατόνταρχος είπε: Κύριε, δεν είμαι άξιος να μπεις κάτω από τη στέγη μου· αλλά μονάχα πες έναν λόγο, και ο δούλος μου θα γιατρευτεί.
Επειδή και εγώ είμαι άνθρωπος υπό εξουσία, έχοντας κάτω από την εξουσία μου στρατιώτες· και λέω σε τούτον: Πήγαινε, και πηγαίνει· και στον άλλον: Έλα, και έρχεται· και στο δούλο μου: Κάνε τούτο, και το κάνει.
 Ακούγοντας δε ο Ιησούς θαύμασε, και είπε σ' αυτούς που τον ακολουθούσαν: Σας διαβεβαιώνω, ούτε στον Ισραήλ δεν βρήκα τόσο μεγάλη πίστη. (…)
Και ο Ιησούς είπε στον εκατόνταρχο: Πήγαινε, και όπως πίστεψες ας γίνει σε σένα. Και ο δούλος του γιατρεύτηκε την ίδια εκείνη ώρα.» (Κατά Ματθαίον 8: 5-10, 13)
Εδώ έχουμε έναν άλλο άνδρα μεγάλης πίστης. Ο εκατόνταρχος γνώριζε ακριβώς τι ήθελε να κάνει ο Ιησούς γι’ αυτόν: του ζητούσε να πει μια μόνο λέξη. Γνώριζε ότι ο λόγος του Ιησού είχε εξουσία πάνω στις ασθένειες, όπως είχε και ο δικός του λόγος δύναμη  πάνω στους στρατιώτες του. Όμως ο λόγος του Ιησού χρειαζόταν την πίστη του εκατόνταρχου για να ενεργοποιηθεί η δύναμή του. Με άλλα λόγια, αν ο Ιησούς γνώριζε ότι σε κάποιο σπίτι υπήρχε ένας ασθενής, δεν θα μπορούσε να τον θεραπεύσει με το λόγο του χωρίς να του το έχει ζητήσει κάποιος που πίστευε σε αυτόν.
«Και ο Ιησούς είπε σ' αυτούς: (…) Αν έχετε πίστη σαν κόκκο σιναπιού, θα πείτε σ' αυτό το βουνό: Πήγαινε από εδώ εκεί, και θα πάει, και δεν θα είναι σε σας τίποτε αδύνατο.» (Κατά Ματθαίο 17: 20)
Ο νόμος της πίστης είναι ενεργός ακόμη κι αν η πίστη δεν είναι προσδεμένη σε συγκεκριμένο θεό, άγιο, άγγελο ή θρησκεία. Η πίστη είναι μια συμπαντική δημιουργική δύναμη που έχει την αρχή της στην καρδιά των ανθρώπων. Δυνατή πίστη μπορεί να μετακινήσει το βουνό οποιουδήποτε προβλήματος στη ζωή του ανθρώπου. Είναι παρηγορητικό να το θυμόμαστε πάντα. «Εάν έχετε πίστη», είπε ο Ιησούς, χωρίς να καθορίζει συγκεκριμένα σε ποιον.
«Και όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή, έχοντας πίστη, θα τα πάρετε.»          (Κατά Ματθαίον 21: 22)
Σε όλους όσοι επιλέγουν να προσεύχονται, αντί να προφέρουν ένα λόγο πίστεως στο «βουνό», ο Ιησούς είπε να έχουν πίστη και θα το λάβουν. Χωρίς πίστη ο άνθρωπος ακυρώνει το αποτέλεσμα της προσευχής.
«Και όταν πλησίαζαν στην Ιεριχώ, κάποιος τυφλός καθόταν κοντά στον δρόμο, ζητιανεύοντας.
Και όταν άκουσε ότι περνάει το πλήθος, ρωτούσε τι είναι αυτό. Και του ανήγγειλαν ότι περνάει ο Ιησούς ο Ναζωραίος. Και φώναξε λέγοντας: Ιησού, Υιέ του Δαβίδ, ελέησέ με.
Και εκείνοι που προπορεύονταν τον επέπλητταν για να σιωπήσει· αυτός, όμως, έκραζε πολύ περισσότερο: Υιέ του Δαβίδ, ελέησέ με.
Και ο Ιησούς, αφού στάθηκε, πρόσταξε να τον φέρουν σ' αυτόν· και όταν πλησίασε, τον ρώτησε: Τι θέλεις να σου κάνω; Και εκείνος είπε: Κύριε, να ανακτήσω την όρασή μου. Και ο Ιησούς είπε σ' αυτόν: Ανάκτησέ την, η πίστη σου σε έσωσε.
Κι αμέσως ανέκτησε την όρασή του και τον ακολουθούσε, δοξάζοντας τον Θεό.» (Κατά Λουκά 18: 35-43)
 Σίγουρα ο Ιησούς γνώριζε τι ήθελε ο τυφλός απ’ αυτόν.  Ήταν προφανές: ήθελε να ξαναβρεί το φως του! Κι όμως, ζήτησε από τον τυφλό συγκεκριμένα να πει τι ήθελε, διότι έπρεπε να βεβαιωθεί ότι ο τυφλός είχε αρκετή πίστη για να θεραπευτεί. Και ο τυφλός ήταν ξεκάθαρος: «Κύριε, να ανακτήσω την όρασή μου»! Και σίγουρα η πίστη του αποκατέστησε την όρασή του αμέσως, ακριβώς όπως είχε ζητήσει.
Αλλά και οι Απόστολοι δεν υστέρησαν σε θαύματα, όπως άλλωστε είχε προβλέψει ο Ιησούς. Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο:
«Και στα Λύστρα καθόταν κάποιος άνδρας αδύνατος στα πόδια, που ήταν χωλός από την κοιλιά της μητέρας του, ο οποίος ποτέ δεν είχε περπατήσει.
Αυτός άκουγε τον Παύλο να μιλάει· ο οποίος, καθώς τον ατένισε, και βλέποντας ότι έχει πίστη για να σωθεί, είπε με δυνατή φωνή: Σήκω επάνω στα πόδια σου όρθιος. Και πηδούσε και περπατούσε.» (Πράξεις 14: 8-10)
Σε αυτή την περίπτωση ο Απ. Παύλος έδωσε εντολή στο χωλό να σταθεί όρθιος στα πόδια του. Προηγουμένως όμως, μας λέει η Γραφή, ο Παύλος είχε διαισθανθεί ότι ο χωλός είχε πίστη για να θεραπευτεί. Είχε εσωτερική πληροφόρηση, και χωρίς να την αμφισβητήσει έδρασε αναλόγως. Προφανώς ο Παύλος είχε το χάρισμα της διάκρισης.
Σε κάθε  περίπτωση, κανείς δεν μπορεί να ευχαριστήσει το Θεό χωρίς πίστη, είπε ο Απόστολος των εθνών:
«Χωρίς, μάλιστα, πίστη είναι αδύνατον κάποιος να τον ευαρεστήσει· επειδή, αυτός που προσέρχεται στο Θεό πρέπει να πιστέψει ότι υπάρχει, και  ότι επιβραβεύει  αυτούς που τον εκζητούν.» (Προς Εβραίους 11: 6)
Και πότε ευαρεστείται ο Θεός; Απλούστατα, όταν ο άνθρωπος είναι ευτυχισμένος κερδίζοντας αυτά που χρειάζεται.  Όπως ένα ερωτευμένο ζευγάρι δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένο όταν δεν υπάρχει αμοιβαία πίστη και εμπιστοσύνη, το ίδιο και η σχέση του ανθρώπου προς το Θεό δεν αποδίδει καρπούς χωρίς πίστη.
 Όσο για τους εξωτερικούς τύπους και τα τελετουργικά, αυτά δεν έχουν καμία σημασία. Το μόνο που χρειάζεται είναι πίστη που ενισχύεται με την αγάπη:
«Επειδή στον Ιησού Χριστό ούτε η περιτομή έχει κάποια ισχύ ούτε η ακροβυστία, αλλά η πίστη που ενεργείται με αγάπη.» (Προς Γαλάτας 5: 6)
Ας τα ακούσουν αυτά εκείνοι που προσκολλώνται στους τύπους νομίζοντας ότι έτσι θα ευχαριστήσουν το Θεό. Δυστυχώς οι τύποι κλέβουν την ουσία της πίστης και την καθιστούν ανενεργή.